Een grafisch ontwerper verzorgt in opdracht naar eigen inzicht de totale grafische vormgeving van uiteenlopende soorten drukwerk of multimedia en legt deze vast in een ontwerp.
Binnen het ontwerp bepaalt hij/zij de lay-out (indeling), de typografie (lettersoorten, -groottes, kolombreedte, regelafstand, e.d.), de beelddragersoort (papier, schermondergrond, e.d.), het kleurgebruik en de illustratie-/fotosoort. Heel soms vervaardigt hij/zij de illustraties of foto's zelf. Vaak besteedt hij/zij de opdracht daartoe uit aan een illustrator of fotograaf.
Bij de uitwerking van een opdracht houdt de ontwerper o.a. rekening met de doelgroep, de door de opdrachtgever gestelde eisen, de financiële mogelijkheden en de technische verwerking van het ontwerp. Een ontwerper zal daarnaast trachten bestaande inhoudelijke functionaliteiten te versterken (bijv. optimale leesbaarheid door juiste toepassing van typografie). Ook zal hij/zij trachten extra functionaliteiten toe te voegen door middel van de vorm (bijv. signaalkleur als blikvanger voor de belangrijkste informatie). Hij/zij geeft daarbij tevens adviezen aan de opdrachtgever om tot een optimaal eindproduct te komen.
Hij/zij werkt het ontwerp (het vormconcept) uit voor een presentatie aan de opdrachtgever. Hij zal echter nooit het daadwerkelijke werk verrichten ter voortzetting van het eindproduct. Daar gaat hij voor naar een grafisch vormgever, DTP'r, illustrator en/of fotograaf. Hij bewaakt ook de meerdere toepassingen en de technische verwerking (bijv. reproductie, interface-opbouw) van het ontwerp, zodat het vormconcept in stand blijft.